Đột Biến Gen Là Gì? Lời Giải Đáp Từ Cô Điệp!

Chào các em học sinh thân yêu! Hôm nay, Cô Điệp sẽ cùng các em khám phá một chủ đề vô cùng thú vị và quan trọng trong Sinh học: đột biến gen. Chắc hẳn các em đã từng nghe đến thuật ngữ này rồi phải không nào? Vậy đột biến gen là gì? Nó có vai trò như thế nào trong quá trình tiến hóa và di truyền? Hãy cùng Cô Điệp tìm hiểu nhé!

Đột Biến Gen – “Lỗi Chép Chép” Của ADN

Các em hãy tưởng tượng ADN như một “cuốn sách hướng dẫn” chứa đựng toàn bộ thông tin di truyền của mỗi chúng ta. Cuốn sách này được tạo thành từ hàng triệu “chữ cái” là các nucleotit. Khi tế bào phân chia, ADN cũng phải sao chép để truyền đạt thông tin di truyền cho thế hệ sau. Tuy nhiên, trong quá trình “copy” này, đôi khi xảy ra những “lỗi chép chép” khiến cho “bản sao” ADN không giống hoàn toàn với “bản gốc”. Và đó chính là lúc đột biến gen xuất hiện!

Nói một cách đơn giản và dễ hiểu hơn, đột biến gen là những biến đổi bất thường trong cấu trúc của gen, có thể là thay đổi một hoặc một số cặp nucleotit, thêm hoặc mất đoạn gen.

Phân Loại Đột Biến Gen – Đa Dạng Và Phong Phú

Cũng giống như “lỗi chép chép” có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau trong “cuốn sách ADN”, đột biến gen cũng được phân thành nhiều loại khác nhau:

• Đột biến thay thế: Một hoặc một số cặp nucleotit bị thay thế bằng các nucleotit khác. Ví dụ: A-T thay bằng G-X.
• Đột biến thêm: Xuất hiện thêm một hoặc một số cặp nucleotit vào gen.
• Đột biến mất: Mất đi một hoặc một số cặp nucleotit trong gen.

Mỗi loại đột biến lại có thể gây ra những thay đổi khác nhau trong cấu trúc và chức năng của protein được mã hóa bởi gen đó.

Nguyên Nhân Gây Đột Biến Gen – Từ Tự Nhiên Đến Nhân Tạo

Vậy điều gì đã gây ra những “lỗi chép chép” trong quá trình sao chép ADN? Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến đột biến gen:

• Tác nhân vật lý: Tia tử ngoại, tia X, phóng xạ,…
• Tác nhân hóa học: Thuốc lá, dioxin, các chất độc hóa học,…
• Tác nhân sinh học: Virus, vi khuẩn,…

Bên cạnh đó, đột biến gen cũng có thể xảy ra một cách tự nhiên trong quá trình sao chép ADN.

Vai Trò Của Đột Biến Gen: “Con Dao Hai Lưỡi” Trong Tiến Hóa

Đột biến gen có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho sinh vật như gây bệnh tật, dị dạng,… Tuy nhiên, không phải lúc nào đột biến cũng xấu. Trong một số trường hợp, đột biến gen lại là nguồn nguyên liệu quan trọng cho quá trình tiến hóa, giúp sinh vật thích nghi với môi trường sống luôn thay đổi.

Ví dụ: Sự xuất hiện của bọ cánh cứng màu đen trên nền đất trắng do ô nhiễm công nghiệp là một minh chứng cho vai trò của đột biến gen trong chọn lọc tự nhiên.

Kết Lại

Đột biến gen là một phần không thể thiếu trong sự sống. Hy vọng rằng qua bài học ngày hôm nay, các em đã hiểu rõ hơn về đột biến gen là gì, các loại đột biến gen, nguyên nhân và vai trò của nó trong tiến hóa.

Các em còn thắc mắc gì về đột biến gen không? Hãy để lại bình luận bên dưới để Cô Điệp giải đáp nhé! Đừng quên chia sẻ bài viết bổ ích này đến bạn bè và người thân nhé!