Hệ Tuần Hoàn Là Gì ? Cơ Chế Hoạt Động Của Hệ Tuần Hoàn Ở Động Vật

Chào các em học sinh thân yêu! Hôm nay cô Điệp sẽ cùng các em khám phá một chủ đề vô cùng thú vị và quan trọng trong Sinh học, đó là cơ chế hoạt động của hệ tuần hoàn ở động vật.

Các em đã bao giờ tự hỏi, làm thế nào mà cơ thể chúng ta, từ những bộ phận nhỏ bé như đầu ngón tay đến các cơ quan lớn như não bộ, đều được cung cấp đầy đủ oxy và dưỡng chất để hoạt động nhỉ? Bí mật nằm ở hệ tuần hoàn, một hệ thống vận chuyển kỳ diệu bên trong cơ thể đấy!

Hệ Tuần Hoàn Là Gì? Vai Trò Của Hệ Tuần Hoàn?

Hệ tuần hoàn hoạt động như một “dòng sông” vận chuyển liên tục, mang theo oxy và dưỡng chất đến nuôi sống từng tế bào trong cơ thể. Đồng thời, hệ thống này cũng giúp loại bỏ các chất thải như CO2 và các sản phẩm chuyển hóa khác ra khỏi cơ thể, giữ cho môi trường bên trong luôn ổn định.

Vậy hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào và chúng phối hợp với nhau như thế nào để thực hiện chức năng quan trọng này? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp nhé!

Thành Phần Cấu Tạo Của Hệ Tuần Hoàn Là Gì ?

Hệ tuần hoàn ở động vật thường bao gồm:

• Dịch tuần hoàn: Có thể là máu, dịch huyết tương hoặc dịch bạch huyết, đóng vai trò như “phương tiện vận chuyển” chính trong hệ thống.
• Tim: “Trái tim” của hệ tuần hoàn, hoạt động như một cái bơm giúp đưa dịch tuần hoàn di chuyển khắp cơ thể.
• Hệ thống mạch: Bao gồm động mạch, tĩnh mạch và mao mạch, là “đường đi” cho dịch tuần hoàn di chuyển.

 

Phân Loại Hệ Tuần Hoàn

Tùy vào cấu tạo và chức năng, hệ tuần hoàn ở động vật được chia thành hai loại chính: hệ tuần hoàn hở và hệ tuần hoàn kín.

1. Hệ Tuần Hoàn Hở:

• Đặc điểm: Dịch tuần hoàn (dịch huyết tương) được tim bơm vào khoang cơ thể, tiếp xúc trực tiếp với các tế bào. Sau đó, dịch tuần hoàn theo các tĩnh mạch trở về tim.
• Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, tiêu tốn ít năng lượng hơn.
• Nhược điểm: Dịch tuần hoàn di chuyển chậm, hiệu quả trao đổi chất thấp.
• Ví dụ: Hệ tuần hoàn ở các loài động vật không xương sống như côn trùng, nhện, ốc sên…

2. Hệ Tuần Hoàn Kín:

• Đặc điểm: Dịch tuần hoàn (máu) luôn được lưu thông trong hệ thống mạch kín, trao đổi chất với các tế bào thông qua thành mao mạch.
• Ưu điểm: Dịch tuần hoàn di chuyển nhanh, hiệu quả trao đổi chất cao, đảm bảo cung cấp oxy và dưỡng chất kịp thời cho các hoạt động sống của cơ thể.
• Nhược điểm: Cấu tạo phức tạp, tiêu tốn nhiều năng lượng hơn.
• Ví dụ: Hệ tuần hoàn ở các loài động vật có xương sống như cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú và con người.

Cơ Chế Hoạt Động Của Hệ Tuần Hoàn Ở Động Vật Có Xương Sống

1. Chu Trình Tuần Hoàn:

• Tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất phải được bơm lên phổi, tại đây diễn ra quá trình trao đổi khí, máu nhận oxy và thải CO2. Máu giàu oxy từ phổi theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái.
• Tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái được bơm đi khắp cơ thể theo động mạch chủ. Tại các cơ quan, mô, tế bào, máu cung cấp oxy và chất dinh dưỡng, đồng thời nhận CO2 và các chất thải. Máu sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải.

2. Vai Trò Của Tim:

Tim hoạt động như một cái bơm, co bóp nhịp nhàng để đẩy máu di chuyển liên tục trong hệ tuần hoàn.

3. Vai Trò Của Mạch Máu:

• Động mạch: Vận chuyển máu từ tim đến các cơ quan, thành mạch dày và đàn hồi giúp chịu được áp lực máu cao.
• Tĩnh mạch: Vận chuyển máu từ các cơ quan về tim, thành mạch mỏng hơn và có van một chiều ngăn máu chảy ngược.
• Mao mạch: Nơi diễn ra sự trao đổi chất giữa máu và tế bào, thành mao mạch rất mỏng chỉ gồm một lớp tế bào, giúp cho quá trình trao đổi chất diễn ra dễ dàng.

 

Hệ Tuần Hoàn – Hệ Thống Quan Trọng Cần Được Bảo Vệ

Hệ tuần hoàn đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của động vật, trong đó có con người. Vậy làm thế nào để giữ cho hệ tuần hoàn của chúng ta luôn khỏe mạnh?

Cô Điệp tin rằng các em đều đã có câu trả lời cho riêng mình rồi phải không nào? Hãy chia sẻ ý kiến của các em bằng cách comment bên dưới bài viết nhé!

---

Hy vọng bài viết này đã giúp các em hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của hệ tuần hoàn ở động vật. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại comment bên dưới, cô Điệp sẽ giải đáp giúp các em nhé!